Plan van aanpak met acties en afspraken
Kinderen hebben recht op de juiste zorg op de juiste plek, of dat nu thuis is, in het ziekenhuis, op school of in een verpleegkundig kinderdagverblijf. Het is belangrijk dat ze zo zelfstandig mogelijk leven en opgroeien, ook als ze ziek zijn en misschien nooit herstellen. Om dat te bereiken, is de ‘Routemap Plan van aanpak op weg naar Integrale Kindzorg voor kinderen met zorgbehoefte in 2024’ opgesteld [1]. In de Routemap zijn alle noodzakelijke acties tot en met 2024 ingepland. Kind & Ziekenhuis coördineert de landelijke uitvoering.
Organisaties in de kindzorg werken met grote toewijding samen aan invoering van het Medische Kindzorgsysteem (MKS). Het MKS is een methodiek voor het integraal indiceren, organiseren en uitvoeren van verpleegkundige zorg buiten het ziekenhuis, door alle bij het kind en gezin betrokken professionals. Met het MKS kunnen professionals en kind en gezin de zorg en hulp zo inrichten dat het zieke kind zoveel mogelijk ruimte krijgt om uit te groeien tot een zelfstandige volwassene. Belangrijkste uitgangspunt is dat de behoeften en wensen van zieke kinderen en hun gezin altijd centraal staan en dat kind en gezin de regie kunnen voeren over de zorg en hulp die ze nodig hebben in de vier kinderleefdomeinen: medisch, sociaal, ontwikkeling en veiligheid. Het MKS kan alleen gerealiseerd worden als de kindzorg op een nieuwe manier georganiseerd wordt. Opleidingen, wet- en regelgeving, financiering en de manier waarop alle betrokken partijen met elkaar samenwerken, dienen te worden aangepast.
Regionale samenwerking
Voor een optimale regionale samenwerking is onder meer nodig:
- De bestaande multidisciplinaire regionale Netwerken Integrale Kindzorg (NIK) verbreden voor alle zieke kinderen met een complexe zorgvraag.
- Kwaliteitskader voor de kindzorg binnen de wijkverpleging met onder meer een normen- en begrippenkader voor indiceren dat bij kinderen past.
- Een nieuw classificatiesysteem voor het inventariseren van de zorgen hulpvraag van kind en gezin.
- Een uniform model voor de hulpbehoeftescan. Met de scan wordt de zorgbehoefte van het zieke kind en gezin vastgesteld, nog voordat het kind met ontslag gaat uit het ziekenhuis.
- Lokale en regionale afspraken voor optimale samenwerking rond kind en gezin.
Beroepsprofiel
Het vak van kinderverpleegkundige is veranderd doordat steeds meer zorg buiten de zorgorganisaties wordt gegeven. Bovendien krijgen kind en gezin steeds meer de regie over de zorg en kunnen deze ook (gedeeltelijk) uitvoeren. Ook de kinderarts dient steeds meer over de muren van het ziekenhuis heen te werken.
- De beroepsprofielen van kinderverpleegkundigen en kinderartsen dienen in 2024 aan te sluiten bij de integrale MKS-methodiek.
Reacties
Kinderpalliatieve Zorg, Carolien Huizinga: “Werken met de hulpbehoeftescan, een individueel zorgplan kinderpalliatieve zorg en een multidisciplinaire aanpak zijn fundamenteel voor de kinderpalliatieve zorg. De belangrijkste projecten voor ons in de Routemap Plan van aanpak zijn het verbreden van de doelgroep van de Netwerken Integrale Kindzorg (NIK) naar ernstig zieke kinderen en de pilot domeinoverstijgend indiceren.”
Gerda van Bergen, voorzitter V&VN Kinderverpleegkunde: “Ik ga niet beweren dat het een simpele omschakeling is. Het MKS is een andere manier van indiceren, organiseren en regelen van medische zorg thuis. Kortom een omslag in denken, waarbij integraliteit de belangrijkste voorwaarde is. Dat vergt tijd. Het is een omslag die we met z’n allen moeten maken.”
BINKZ, Christa van der Born: “Goede zorg bied je niet alleen maar samen. Om dit doel te bereiken zul je dus ook met zijn allen moeten samenwerken.”
Patiënt Jeroen: “Voor mij is belangrijk dat er bij de overgang van ziekenhuis naar huis gekeken wordt naar mij als kind en wat ik nodig heb, niet alleen het medische stuk. Zodat ik buiten het ziekenhuis niet in het diepe word gegooid.”
Capaciteitstekort
Veel behandelmogelijkheden kunnen het best in de leefomgeving van het kind worden uitgevoerd. Op dit moment is er een kinderverpleegkundig tekort. Kinderverpleegkundigen dienen transmuraal opgeleid te worden, zodat zij zowel bekend zijn met de zorg in het ziekenhuis als daarbuiten.
- In een visiedocument worden de toekomst en de kwaliteit van de zorg aan zieke kinderen beschreven. Op basis daarvan wordt per regio een raming gemaakt voor het aantal benodigde kinderverpleegkundigen.
- In 2024 zijn er voldoende kinderverpleegkundigen zodat alle kinderen met zorgbehoeften, in alle lijnen van de zorg, kunnen rekenen op verpleegkundige zorg van een kinderverpleegkundige.
Zorgplan
Voor elk ziek kind wordt een overkoepelend zorgplan gemaakt, zodat kind en gezin weten op welke zorg en hulp ze kunnen rekenen. Alle betrokken professionals weten wat de doelen en activiteiten zijn. De wensen en behoeften van kind en gezin zijn hierbij het uitgangspunt. De behandelafspraken worden hiervan afgeleid en zijn erop gericht om de doelen van kind en gezin te realiseren. Als het zorgplan zo tot stand komt hoeft het niet te worden gewijzigd wanneer een kind in het ziekenhuis wordt opgenomen omdat behandelingsafspraken niet automatisch een aanpassing van het zorgplan betekenen.
- In 2024 werken alle bij het zieke kind en gezin betrokken professionals in en buiten het ziekenhuis met één digitaal en integraal zorgplan.
- In 2024 is er een eenduidig kader voor de uitwerking van het integraal zorgplan.
- In 2024 hebben zowel kind en gezin als (zorg)organisaties in een digitale omgeving inzage in het overkoepelende integrale zorgplan.
Bekostiging
De financiering van zorg voor kinderen is nog niet eenduidig geregeld, inkoopcriteria voor zorg in de persoonlijke omgeving zijn niet op kinderen afgestemd en de toegang tot zorg is complex.
- In 2024 dient er een eenduidige en passende bekostiging te zijn.
[1] Door Stichting Kind en Ziekenhuis, de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, V&VN Kinderverpleegkunde, Branchevereniging Integrale Kindzorg BINKZ en Kenniscentrum Kinderpalliatieve Zorg.
