22 december 2020

Kind & Ziekenhuis meet impact eigen werk

Voldoening, maar ook zorgen

Is de kindzorg in de afgelopen jaren kind- en gezinsgerichter geworden? En zo ja, in hoeverre is dat te danken aan Kind & Ziekenhuis? Kind & Ziekenhuis onderzocht in het afgelopen jaar de impact van haar eigen werk. De resultaten geven directeur Hester Rippen voldoening, maar ook gefronste wenkbrauwen en zorgen.

Ten behoeve van de impactmeting inventariseerde onderzoeksbureau Avance samen met de medewerkers en de adviesraad eerst systematisch alle waarden, doelen en activiteiten van Kind & Ziekenhuis. Daaruit werden per doelgroep de gewenste effecten van die activiteiten gedestilleerd. Zo is het gewenste effect van samenwerking met zorgprofessionals, dat het perspectief van kind en gezin uiteindelijk blijvend deel uitmaakt van hun werkzaamheden. Het overzicht van doelen, activiteiten en gewenste effecten werd vervolgens opgeschreven in een beleidsvisie-document voor de jaren 2020 – 2025.

Impactmeting

Daarna volgde de impactmeting zelf: een vragenlijst voor zorgprofessionals over de ontwikkeling van kind- en gezinsgerichte zorg en de mate waarin Kind & Ziekenhuis daaraan bijdraagt. De lijst werd binnen het netwerk van Kind & Ziekenhuis verspreid. Er reageerden 47 zorgprofessionals uit 27 zorginstellingen, voornamelijk ziekenhuizen. “We doen dit in de eerste plaats voor onszelf”, zegt directeur Hester Rippen. “Zorgorganisaties en zorgprofessionals zijn heel belangrijk voor ons. We willen weten hoe zij tegen ons
aankijken. Daarnaast willen subsidiegevers tegenwoordig graag weten wat je bereikt. Met deze impactmeting kunnen we dat laten zien.”

Belangrijkste conclusie uit het rapport: zorgprofessionals vinden dat de kindzorg in de afgelopen 5 jaar kind- en gezinsgerichter is geworden, en geven Kind & Ziekenhuis daar de credits voor. Ruim driekwart van de respondenten geeft aan dat de zorgomgeving van kinderen volgens hen kindgerichter werd. Van die respondenten zegt bijna 70 procent dat Kind & Ziekenhuis daar veel aan heeft bijgedragen.

Volwaardig partner

Verder ziet 90 procent van de respondenten dat kind en gezin in de afgelopen jaren vaker als volwaardig partner betrokken worden in het zorgproces. Ook hier heeft Kind & Ziekenhuis veel aan bijgedragen, vindt bijna 70 procent van deze respondenten. Eveneens 90 procent zegt dat de kindzorg meer aandacht is gaan schenken aan de andere levensdomeinen van het kind dan het medische domein, namelijk het sociale domein en de domeinen veiligheid en ontwikkeling. En ook weer 90 procent geeft aan dat er vaker niet-medische interventies worden toegepast om pijn, ongemak of angst te verlichten. Kind &
Ziekenhuis heeft veel aan deze ontwikkelingen bijgedragen, vinden deze respondenten in meerderheid.

Zorgprofessionals zien de zorg kind- en gezinsgerichter worden, en geven Kind & Ziekenhuis daar de credits voor

Meest opvallende resultaat is wel dat alle zorgprofessionals in het onderzoek (op 1 na) zeggen de handvesten Kind & Ziekenhuis en Kind & Zorg te kennen èn daar in het werk veel mee bezig te zijn (bijna 90 procent). Ook de criteria voor goede kind- en gezinsgerichte zorg (de basis van onder meer de Smileys) zijn bij ruim 85 procent van de
zorgprofessionals bekend.

Hester Rippen is blij met de resultaten. “Het is prachtig dat zorgprofessionals de handvesten en criteria direct koppelen aan Kind & Ziekenhuis. Maar het mooiste resultaat is dat de kind- en gezinsgerichte zorg in de beleving van de zorgprofessionals is toegenomen op bijna alle terreinen waar wij zo ons best voor doen. En dat ze onze bijdrage daaraan erkennen. Directe beïnvloeding van zorgprofessionals in de praktijk leidt volgens ons het snelst tot ervaringsverbetering bij kind en gezin en verandering in de visie van zorgprofessionals. De uitkomsten van dit onderzoek bevestigen dat.”

Wenkbrauwen fronsen

Toch zijn er ook resultaten die Hester Rippen de wenkbrauwen doen fronsen. “Bij sommige onderwerpen wordt de inbreng van Kind & Ziekenhuis minder herkend, terwijl wij daar wel heel hard aan werken. Neem het onderwerp Samen Beslissen. Wij ontwikkelen zo’n beetje de hele kindzorgparagraaf van dit grote landelijke verbeterproject, maar dit wordt door zorgprofessionals dus niet gezien. Het vindt meer op de achtergrond plaats, buiten hun blikveld.”

“Ze blijken ook niet goed te weten dat Samen Beslissen verder gaat dan alleen het beslismoment zelf. Terwijl kind en gezin geen volwaardig partner zijn in het zorgproces als ze niet volwaardig meebeslissen en dit juist wordt ervaren als één van de onderwerpen waar mede dankzij Kind & Ziekenhuis de laatste jaren veel vooruitgang in is geboekt. Hier
ligt dus nog veel bewustwordingswerk voor ons.”

Ronduit zorgen maakt Hester Rippen zich als het gaat om de thema’s samenwerken en ‘warme overdracht’. De zorgprofessionals in het onderzoek geven aan dat er de laatste jaren meer wordt samengewerkt tussen hun ziekenhuis en ander zorgorganisaties. En dat er steeds meer sprake is van een warme overdracht als een kind het ziekenhuis verlaat en nog zorg nodig heeft. Maar de bijdrage van Kind & Ziekenhuis daaraan wordt niet herkend, zegt Rippen, terwijl Kind & Ziekenhuis één van de grondlegger is van het Medische Kindzorgsysteem (MKS).

De juiste zorg op de juiste plek

Rippen: “Ik schrok ervan dat meer dan de helft van de zorgprofessionals aangeeft dat hun ziekenhuis niet volgens de MKS-methode werkt. Terwijl een warme overdracht het hart vormt van de MKS-werkwijze, en daarvoor is samenwerking onontbeerlijk. Kennelijk hebben we zelf nog niet voldoende uitgelegd wat het MKS precies inhoudt. Zorgprofessionals moeten de werkwijze gaan hanteren bij ieder kind dat het ziekenhuis verlaat en nog zorg nodig heeft, of het nu twee weken antibiotica krijgt of ernstig ziek is. Het gaat om zorg zo nodig, waar nodig oftewel de juiste zorg op de juiste plek voor kinderen. Ook deze boodschap moeten we beter gaan overbrengen.

Kind & Ziekenhuis door journalist Pieter Hoogesteijn

Magazine Kind & Zorg | December 2020