De invloed van taal

Emma, 14 jaar, zit ineengedoken achter een tafel. Recent is ze geopereerd aan haar arm, ze kreeg hiervoor een verdoving in de oksel. Zo’n verdoving vereist geduld, omdat ze door middel van echografische beelden de juiste zenuw moeten opzoeken. Vandaag moet het opnieuw.

Ik richt me tot Emma en vertel haar dat ik hier ben om haar te helpen, om samen te kijken wat ze spannend vindt en hoe we dit prettiger kunnen maken voor haar. Emma gaat rechtop zitten en vertelt dat ze ontzettend bang is voor die vervelende prik in haar oksel. Haar ouders vullen aan dat dit tijdens het vorige bezoek moeizaam verliep. Emma was erg bang, waardoor ze niet goed mee durfde te werken. Met veel paniek, tegenwerking en emoties is de prik geslaagd, maar de ervaring zorgt ervoor dat het vandaag nóg moeilijker is voor Emma. Mijn doel als medisch pedagogisch zorgverlener is om haar angst en stress te reduceren.

Bewust vraag ik naar dingen waar ze blij van wordt of van ontspant. Ze vertelt me direct dat ze groot fan is van de zangeres Adele. Op haar gezicht verschijnt een mooie glimlach. Ik zie dat dit onderwerp en deze gedachte haar sturen naar een ander gevoel.

Ik leg Emma uit dat ons hoofd maar aan één ding tegelijk kan denken. Wanneer we er samen voor zorgen dat er in haar hoofd een fijn verhaal afspeelt, ze zal merken dat spanning afneemt. Ik vraag haar of ze al eens bij een concert van Adele is geweest. Waarop Emma antwoordt: ‘Was dat maar waar!’. Ik zeg haar dat vandaag de dag is waarop ze een speciaal concert gaat beleven. Door haar vragende ogen besluit ik haar uit te leggen hoe het werkt.

Eenmaal op de voorbereidingskamer instrueer ik de betrokken medewerkers en vraag hen in stilte te werken, zonder communicatie naar Emma toe. Dit is belangrijk om Emma haar focus te laten houden bij het verhaal. Terwijl de anesthesist zijn voorbereidingen treft neem ik Emma alvast in gedachten mee. We spreken af dat ze haar ogen dicht doet terwijl ze luistert naar wat ik zeg.

We beginnen onderaan een hoge trap, die Emma stap voor stap hoger brengt. Ze loopt in eigen tempo die trap op, waarbij ik steeds wat meer rust en comfort suggereer. Eenmaal bovenaan de trap meld ik dat Emma een grote concertzaal voor zich ziet, met duizenden mensen. In de verte een prachtig podium, met lampen in allerlei kleuren. Ze hoort gejoel en applaus. Emma kan richting het podium lopen, iedereen doet een stap opzij. Eenmaal vooraan komt Adele het podium op en begint speciaal voor haar te zingen…

Ondertussen wenkt de anesthesist mij dat de injectie geslaagd is.

Ik meld Emma, dat wanneer het liedje afgelopen is en zij er klaar voor is, ze haar ogen weer mag openen. Wanneer ze opmerkt dat alles klaar is zegt ze: ‘Wow, dit was echt vet! Ik heb niet eens gehuild!’.

Medische hypnose, oefeningen op geleide van fantasie, focustaal; methodes waarbij de invloed van taal op ons brein en welbevinden zichtbaar wordt. Zonder materialen, maar met het creëren van vertrouwen, nieuwsgierigheid en overtuiging op zoek gaan naar comfort. Emma kon hierdoor de verdoving in alle rust ondergaan.

Fabienne Kouwenberg
Vakgroep Medisch Pedagogische Zorg Nederland