Maandelijks op de nieuwsblog Kind&Zorg: een column van de Vakgroep Pedagogische Zorg in het Ziekenhuis Nederland over wat zij meemaken in de praktijk.
Een telefoontje van de spoedeisende hulp. Een jongetje van 3,5 met een flinke ontsteking van zijn amandelen wordt opgenomen. Het lukt zijn ouders niet om te zorgen dat Patrick zijn medicatie inneemt. Een vaker terugkerende pedagogische hulpvraag.
In gesprek met vader, een consequente en adequate man, concludeer ik dat ze eerder een ‘misstap’ zijn begaan. Op de vraag ‘Hebben jullie al eerder medicatie moeten aanbieden en hoe hebben jullie dit gedaan?’ antwoordt hij: ‘Gewoon zonder te vertellen in zijn drinken gemengd’. Een goed bedoelde actie, maar wel een actie die het vertrouwen van Patrick geschaad heeft. Deze medicijnen proefde hij. Nu wil hij niet meer drinken en zeker de medicijnen niet meer innemen.
Het is een pittige strijd om kinderen van deze leeftijd medicatie in te laten nemen. Eten, drinken, poepen en plassen zijn machtsmiddelen en precies op deze leeftijd gaan ze de strijd graag aan. Het pedagogische advies een laconieke houding aan te nemen en de strijd te negeren voelt in het geval van medicatie als een onmogelijke.
Toch blijft dit wel het advies, met uiteraard nog een aantal basis voorwaarden: op kindniveau uitleggen en herhalen waar de medicijnen voor bedoeld zijn en laten zien als het medicijn ergens doorheen gemengd wordt. Peuters en kleuters hebben houvast aan structuur en duidelijkheid. Een vast stappenplan met een positieve afsluiting, ook als het niet goed ging, is vaak de uitkomst om te zorgen dat ze zich uiteindelijk over geven en het accepteren.
Samen met de vader in het bijzijn van Patrick speel ik de medicatie-inname na op een pop. De pop mag kiezen uit twee manieren van innemen. Met het spuitje of met een piratenriet en beker. Patrick helpt de pop met drinken en kiest een sticker voor hem uit als het klaar is. ‘Goed gedaan pop Bas!’
Vervolgens volgen we dezelfde stappen met Patrick. Vol aandacht luistert hij en kiest hij net als de pop voor de piratenbeker en riet. In onze communicatie herhalen we met regelmaat dat de medicijnen nodig zijn om te zorgen dat zijn keel zich beter gaat voelen. We blijven eerlijk, en benoemen dat als het niet lukt we hem even vast moeten houden om hem te helpen en het via het spuitje in de mond zullen geven.
Zodra de medicijnen echt in beeld komen verandert Patrick zijn houding. Hij wordt alerter en neemt letterlijk afstand. Hoe goed en aandachtig hij ook meedeed in het spel en zelf de keuzes maakte de medicijnen blijven, na een dag oefenen, niet binnen. Uiteindelijk moeten de medicijnen toch 5 dagen via een sonde gegeven worden. Patrick kan rustig beter worden.
In de speelkamer drinkt hij vanaf de derde dag weer met smaak een beker limonade, waardoor ook zijn ouders weer gerust zijn.
Patrick zijn lichamelijke welzijn staat het pedagogische geduld, rust en het positieve effect van een vaste structuur hanteren in de weg. Er is geen tijd om voorspelbaarheid te creëren en zijn vertrouwen terug te winnen. Niet vaak en zeker niet graag, laat ik de medische oplossing van de pedagogische winnen.
Anne Weenink
Medisch pedagogische zorg Nederland
