14 maart 2025

Family Integrated Care: als team optrekken samen met kind en gezin

Themas als samen beslissen, traumavrije kindzorg en de MKS-werkwijze (Medische Kindzorg Samenwerking) staan niet los van elkaar. Bij al deze onderwerpen hanteren zorgverleners de wensen en behoeften van kind en gezin als uitgangspunt. De achterliggende visie heet Family Integrated Care, zegt directeur-bestuurder Hester Rippen-Wagner.

Waarom is het belangrijk om stil te staan bij Family Integrated Care?

“Zorg- en hulpverleners gaan overal enthousiast aan de slag met thema’s als samen beslissen, een KinderAdviesRaad opzetten of de MKS-werkwijze. Dat is natuurlijk mooi, want dat zijn allemaal bouwstenen voor optimale kind- en gezinsgerichte zorg. Maar het is zonde als de onderlinge samenhang en de visie erachter uit zicht raakt. Als je die zaken wel in beeld hebt, stimuleert en versnelt dat de optimalisering van kind- en gezinsgerichte zorg.” 

Die visie is Family Integrated Care?

“Ja. Kern is dat kind en gezin gelijkwaardig partner zijn in het zorgproces. Dat is voor zowel henzelf als voor de zorgverlener een nieuwe rol. In deze visie hebben kind en gezin de gewenste regie, en handelen zorgverleners vanuit hun wensen en behoeften. Dat betekent onder meer samen beslissen, zorg zoveel mogelijk laten plaatsvinden in de eigen omgeving, zorg realiseren die past in het leven van kind en gezin – nu én later. Het is de kapstok voor al ons werk. Een visie die we zoveel mogelijk praktisch toepasbaar maken.” 

Is Family Integrated Care niet primair een visie voor de geboortezorg?

“Nee, het is ontwikkeld voor de hele medische kindzorg. Als term is Family Integrated Care wel het meest ingeburgerd in de geboortezorg. Met name in de zorg voor te vroeg geboren baby’s. Hier maakt de zorg een grote omslag. Ouders worden niet alleen betrokken bij alle beslissingen over de zorg, maar voeren die ook zelf uit. Waar men het verst is maken ouders als vanzelfsprekend deel uit van het zorgteam.” 

Hoever zijn we in de medische kindzorg met Family Integrated Care?

“In heel Nederland werken zorg- en hulpverleners en organisaties aan kind- en gezinsgerichte zorg. Men ziet dat het werkt: je realiseert samen met kind en gezin zorg en ondersteuning op maat die in hun leven past. In samenwerking met andere zorg- en hulpverleners. Je trekt samen op met kind en gezin, als één team. Het zal nog even duren voordat dit ieders tweede natuur is. Maar we gaan er onmiskenbaar naartoe.” 

Leergang Family Integrated Care (FIC)

Voor zorgprofessionals en zorgteams heeft Kind & Ziekenhuis de Leergang Family Integrated Care (FIC) ontwikkeld. Meer weten? Ga naar kindenziekenhuis.nl/leergangfic. 

Family Integrated Care in 10 punten volgens Kind & Ziekenhuis 

  1. Kind en gezin centraal.
    FIC benadrukt dat zowel het kind als het gezin centraal staan in het zorgproces, waarbij zorg en begeleiding afgestemd worden op hun wensen, hun behoeften en hun leven buiten het ziekenhuis.
  2. Gelijkwaardige partners in zorg
    Ouders (en kinderen binnen hun mogelijkheden) worden gezien als experts als het gaat om de behoeften van het kind en als volwaardige partners in het zorgteam. Samen met zorgprofessionals nemen ze beslissingen en delen ze verantwoordelijkheid.
  3. Positieve gezondheid en eigen regie.
    Positieve gezondheid betekent dat het welzijn van het kind in brede zin centraal staat, gericht op wat een kind wèl kan. Kinderen en ouders krijgen ruimte en ondersteuning om zelf keuzes te maken en de regie te voeren.
  4. Kinderrechten als basis.
    Het VN-verdrag inzake de rechten van het kind vormt, samen met de Handvesten Kind & Ziekenhuis en Kind & Zorg, de basis voor FIC. Kinderen hebben recht op informatie, inspraak en participatie in alle beslissingen die hen aangaan.
  5. Procedureel comfort.
    Pijn en angst vermijden is even belangrijk als de medische ingreep zelf. Bijvoorbeeld voorbereiding, afleidingstechnieken, nazorg en een empathische benadering beperken angst en pijn tot een minimum.
  6. Transmurale netwerkzorg en samenwerking.
    FIC bevordert continuïteit door samenwerking tussen alle betrokken zorg- en hulpverleners in de eigen omgeving en het ziekenhuis. Dit zorgt voor een integrale benadering die aansluit bij het leven van kind en gezin.
  7. De 4 kinderleefdomeinen.
    FIC houdt rekening met de domeinen m
    edisch, ontwikkeling, sociaal en veiligheid. Alle aspecten van het leven van het kind worden meegenomen. Zodat de zorg aansluit bij de dagelijkse behoeften en het dagelijks leven van kind en gezin.
  8. Heldere en begrijpelijke communicatie.
    Zorgprofessionals dragen zorg voor begrijpelijke en toegankelijke communicatie, zodat kinderen en ouders goed en volledig geïnformeerd zijn. Dit bevordert vertrouwen en samenwerking en zorgt dat iedereen zich gehoord voelt.
  9. Ondersteuning en zorgcoördinator.
    Een zorgcoördinator helpt bij het organiseren van de benodigde zorg en ondersteuning rondom het kind en gezin. Zodat alles soepel verloopt en ouders worden ontzorgd in de coördinatie van zorg indien gewenst.
  10. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen.
    FIC vraagt zorgprofessionals om flexibel te zijn en de zorg en ondersteuning aan te passen aan de specifieke situatie van elk kind en zijn gezin. Zodat die op maat aansluit bij hun leven.
     

FIC vormt met deze 10 punten een fundament voor kindzorg waarin vertrouwen, autonomie en kind- en gezinsgerichtheid voorop staan en optimaal worden gestimuleerd.