De negenjarige Guido Sibering kreeg eind 2016 als eerste in Nederland een handprothese uit de 3D-printer. Het UMC Groningen hielp hem de hand te realiseren, nadat hij er een internetfilmpje van had laten zien. Guido’s tip voor andere artsen: luister goed naar wat kinderen willen en probeer aan hun wensen tegemoet te komen.
Een bal oprapen om te tennissen, een beker vastpakken en eruit drinken en z’n telefoon vasthouden. Dit kan Guido allemaal met zijn handprothese uit de 3D-printer. Bij zijn geboorte bleek hij geen linkerhand te hebben, alleen een knuistje. Hij had nooit behoefte aan een prothese, totdat hij vorig jaar juni op internet een filmpje zag over kinderen met een 3D-hand. “Ik dacht meteen: dat is precies wat ik ook wil”, zegt hij. “Want ik wilde graag een hand die dingen kan vastpakken.”
Sinds zijn geboorte komt Guido jaarlijks bij het ‘handenteam’ van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Afgelopen september vertelde hij er dat hij graag een 3D-hand wilde. “Ze hadden daarmee nog geen ervaring, maar stonden er wel meteen voor open”, zegt vader René Sibering. “Ze zeiden: laat dat filmpje maar eens zien dan.” Revalidatiearts Corry van der Sluis benaderde vervolgens werktuigbouwkundige Stefan Veldman. Hij had net onderzoek naar de toepassing van 3D-printen gedaan voor het bedrijf OIM Orthopedie. Via het onlineplatform van de Amerikaanse stichting Enabling the Future kon Stefan een ontwerp voor een hand downloaden dat hij vervolgens samen met Guido aanpaste.
Goedkoop
Een prothese kost al snel € 20.000 en een bionische hand met elektronica zelfs € 50.000. De 3D-hand was slechts € 52 aan materiaalkosten. De ouders van Guido hebben dit zelf betaald en niet ingediend bij de zorgverzekering, omdat het zo’n laag bedrag en hun eigen initiatief was, vertelt René. De verzekering vergoedde wel de extra uren voor begeleiding van het UMCG. De lage kosten zijn gunstig, omdat Guido nog groeit, zodat hij nog enkele keren een nieuwe hand nodig zal hebben. Hijzelf vindt een groot voordeel van de 3D-hand dat je het ontwerp kunt aanpassen en alles kunt printen. “En je kunt de kleur kiezen. Ik koos rood en wit: de kleuren van mijn favoriete voetbalclub Bayern München.” Er bestaan ook cosmetische handen die eruit zien als een echte hand. “Maar die kun je niet besturen, dus je hebt er niks aan”, vindt hij. Verder is de 3D-hand licht, omdat daarin geen elektronica zit.
Guido: “Vandaag gingen Dennis en ik handje drukken en wie won er? Ik”
Guido is er een keer of zeven voor naar het UMCG geweest, denkt moeder Ilona. Eerst om te brainstormen en vervolgens om te meten, passen en oefenen. Eind november was de hand klaar en half december kon die mee naar huis. “Ik kon er haast niet meer op wachten”, herinnert Guido zich. Hoe de kinderen in zijn klas de hand vonden? “Cool, leuk, vet en stoer”, zegt hij enthousiast. “Mijn hand is ook heel sterk. Vandaag gingen Dennis en ik handje drukken en wie won er? Ik!”
Handenteam
De aansturing gaat met polsbewegingen: als Guido zijn pols strekt, gaat de hand open en als hij hem naar binnen buigt, sluit de hand. “Het is heel makkelijk, kijk maar”, demonstreert hij, terwijl hij even aan zijn kin krabt. Bij gym doet hij de hand af, want die is wel kwetsbaar. Klimmen kan hij er ook niet mee, maar daarvoor is de hand ook niet bedoeld. Ook gamen gaat makkelijker zonder. Beide ouders zijn erg te spreken over de manier waarop het UMCG meedacht. De expertise van het handenteam was onmisbaar, met name op het gebied van materiaalgebruik, vindt René. “Je wilt natuurlijk niet iets maken dat iemand nauwelijks draagt en al snel thuis in de kast ligt.” Er is zorgvuldig aan gewerkt. Zo was de ruimte aan de binnenkant breder dan Guido’s linkerpols. “Daarvoor moesten we dus samen een goede oplossing bedenken. Guido bedacht om er een kokertje tussen te plaatsen en dat is ook gedaan.”
Guido vindt dat de mensen in het ziekenhuis goed naar hem hebben geluisterd en goed hebben meegedacht. “Maar ik deed het zelf ook goed”, voegt hij er vrolijk aan toe. Volgens z’n moeder is hij zelfverzekerder geworden door de 3D-hand. Guido beaamt dit: “Vroeger durfde ik niet zoveel, maar nu ik dit hele avontuur heb beleefd, denk ik meer: ik kan alles. Ik wilde nu zelfs op skivakantie.” Vroeger wilde hij dat nooit, vertelt zijn moeder, omdat mensen dan zijn hand zagen. “Maar hij kon met één stok skiën als de beste.” Guido kwam met de 3D-hand in de media en kreeg een persoonlijke brief en een t-shirt met handtekening van Arjen Robben van Bayern München. “Bij Langs de Lijn En Omstreken op Radio 1 kwam Arjen Robben zelfs op de koptelefoon”, vertelt Guido, zichtbaar nagenietend. Zijn mediaoptredens zorgden ervoor dat inmiddels meer mensen in Nederland een 3D-hand hebben.
“Dat was ook Guido’s bedoeling”, zegt Ilona. “Zo heeft een jongetje dat hem in het Jeugdjournaal zag, inmiddels een Ironmanhand via Stichting Enable.” Deze internationale stichting heeft als doel om mensen met een arm- of handreductie tegen zo laag mogelijke kosten te ondersteunen bij het creëren van een hand en is sinds kort ook actief in Nederland. Zowel mensen met een 3D-printer als mensen die een hand nodig hebben kunnen zich aanmelden en worden dan aan elkaar gekoppeld. Inmiddels zijn er zo’n vier of vijf handen gemaakt, steeds met behulp van een ziekenhuis. “Het UCMG gaat ook bij andere ziekenhuizen langs om te vertellen over de ervaringen met de 3D-hand”, weet Ilona.
Doorzetten
Over de vraag of Guido een tip heeft voor artsen, hoeft hij niet lang na te denken: “Luister goed naar een kind. En doe het dan gewoon.” Zijn tip voor kinderen is: zet door. “Als je echt iets wilt, moet je ervoor gaan.” Zelf heeft hij alweer ideeën voor verbeteringen, zoals een zacht kussentje rond zijn pols, omdat het kunststof van het kokertje z’n huid irriteert als hij het warm heeft en zweet. Ook blijft hij op internet volgen wat voor type handen er zijn. “Misschien wordt het ooit een hand met een motortje, zodat de vingers los van elkaar kunnen bewegen, of met een sensor waardoor je kunt zien hoe hard je moet drukken”, zegt z’n moeder. “Dat zijn allemaal dingen waar Stefan voor openstaat en waarvan Guido ook zegt: laten we het gewoon doen.”
Elke van Riel
