Positief taalgebruik werkt goed tegen angst en pijn

Folder leert ouders hoe je met taal je kind kunt helpen bij een ingreep

Bloedafname, een vaccinatie, het inbrengen van een infuus: het zijn geen fijne momenten voor kinderen. Gelukkig weten we inmiddels dat zorgverleners met goed gekozen woorden veel angst, pijn en stress kunnen voorkomen. Minder bekend is dat ook ouders met positieve taal hun kinderen kunnen helpen. Daarom is er nu de folder Helpend taalgebruik.

Als ouder kun je er zelf buikpijn van hebben als je kind een ingreep moet ondergaan. Je wilt hem of haar natuurlijk bijstaan, maar hoe doe je het goed? Zeggen dat het pijn gaat doen, dus even de tanden op elkaar? Of aangeven dat het wel mee zal vallen? Het antwoord luidt: geen van beide. Praten over pijn of waarschuwen voor een prik leidt juist tot meer angst en pijn. Wat wel helpt is tijdens de ingreep over iets anders praten, zoals de vakantie. En na afloop benadrukken wat er goed ging. Kinderen onthouden dat als een positieve ervaring. Het geeft vertrouwen voor de volgende keer.

Prettige sfeer en afleiding

Woorden kunnen helpen, is de hoofdboodschap van de nieuwe folder Helpend taalgebruik bij ingrepen als bloedafname, een vaccinatie, het inbrengen van een infuus. Door positief taalgebruik tijdens de ingreep en door afleiding ervaart het kind minder angst, pijn en stress. Steeds meer zorgverleners krijgen er training in, zegt Jorien Mulder – van `t Riet, projectleider bij Kind & Ziekenhuis, maar bij ouders is het nog nauwelijks bekend. “Terwijl ook zij met positief taalgebruik hun kinderen kunnen helpen. Tijdens de ingreep, maar ook vooraf in de voorbereiding en na afloop thuis. De folder geeft adviezen hoe ouders dat kunnen aanpakken.”

“Positieve taal leidt de aandacht af, waardoor het kind minder angst en pijn ervaart”

De folder is ontwikkeld door Kind & Ziekenhuis in samenwerking met het kenniscentrum PROSA en de stichting Charlie Braveheart, de organisatie die initiatieven stimuleert die angst en pijn bij zieke kinderen verminderen. De inhoud kwam tot stand samen met kinderarts Arine Vlieger en (hypno-) therapeute Carla Frankenhuis. Zij zijn beiden gespecialiseerd in medische hypnose en suggestief taalgebruik. Vanuit hun organisatie Skills4Comfort trainen ze zorgverleners in vaardigheden tegen angst, pijn en stress bij patiënten.

Focustaal

“De term hypnose kennen we van goochelshows”, zegt Arine Vlieger. “Daar heeft dit niets mee te maken. De enige truc is dat je kinderen zich op iets anders laat focussen dan op de ingreep zelf. Kinderen zijn daar van nature erg goed in. Ze kunnen zo in iets opgaan dat ze hun omgeving niet meer opmerken. Positieve of helpende taal, we noemen het ook wel focustaal, leidt de aandacht ook weg van de ingreep. Het gevolg is dat het kind minder angst en pijn ervaart.”

Ouders denken vaak dat ze weinig kunnen doen tijdens een ingreep, aldus Vlieger. Ze hoopt dat de folder ze doet ontdekken dat ze hun kind juist wél kunnen helpen. “Het is niet ingewikkeld, de folder bevat vooral eenvoudige, praktische tips. Zoals het advies om zelf rustig en ontspannen te zijn. Ben je dat niet, dan kan je eigen angst overslaan op je kind. En zoals de tip dat sommige kinderen juist wél hun aandacht bij de ingreep willen hebben, omdat ze dat een gevoel van controle geeft. Ieder kind is weer anders.”

Traumatiserende impact

De folder voor ouders maakt deel uit van het project Het voorkomen van pijn, angst en dwang bij kinderen van Kind & Ziekenhuis en de stichting Charlie Braveheart, vertelt Jorien Mulder – van `t Riet. Doel is meer bewustwording genereren over de negatieve en traumatiserende impact die medische ingrepen op kinderen kunnen hebben, en over de mogelijkheden om dat te voorkomen.

“We hopen dat ook deze folder ertoe bijdraagt dat ouders zich realiseren dat ze een actieve rol kunnen vervullen bij een ingreep. Ouders voelen zich daar nogal eens onzeker over. Ons advies is: bespreek dat met het team. Medische ingrepen zijn spannend, je wilt voorkomen dat frustraties over hoe het allemaal gaat de boventoon gaan voeren. Niet iedere ouder kan of wil een actieve rol spelen, en dat hoeft ook niet. Maar het is wel belangrijk om te weten dat je er een keuze in hebt.”