Een infuus, een MRI of een narcose kunnen voor kinderen angstige momenten zijn. Dan is het fijn als kind én ouders psychosociale begeleiding krijgen van een medisch pedagogisch zorgverlener.  Dit werk neemt in ziekenhuizen een steeds belangrijker positie in. Bijvoorbeeld in het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht, waar Brigitte Thomassen medisch pedagogisch zorgverlener is. Een interview.

“Eén van onze voornaamste doelen is pijn, angst en stress bij zieke kinderen te verminderen of te voorkomen,” zegt Brigitte Thomassen. “Hoe hoger de spanning bij een kind oploopt, hoe meer het opziet tegen de behandeling. In ons centrum worden kinderen soms langdurig opgenomen, met veel behandelmomenten. Dan wil je dat de start zo angstvrij mogelijk is. We kunnen niet alle angst en pijn wegnemen, maar we doen wel ons best deze voor kind en ouders zo aanvaardbaar mogelijk te maken.”

Ieder kind is anders

Afleiden en uitleg geven, dat zijn enkele manieren waarop de medisch pedagogisch zorgverlener dat doet. “Ieder kind is anders. Een kind dat controle wil houden, dat wil weten wat er gebeurt, heeft vooral behoefte aan uitleg. Hoe werkt een infuus? Wat is een MRI? We leggen dat stap voor stap uit. En we zijn vaak aanwezig als het kind een infuus of een MRI krijgt.”

“Bij andere kinderen werkt afleiding beter. Als een kind zich concentreert op iets anders, vergeet het vaak de stress of angst. We bespreken van tevoren wat het beste werkt met de ouders en met het kind (als het dit zelf al kan aangeven of er over mee kan denken). Bovendien stimuleren we hen – en ook collega-zorgverleners – in het gebruik van Positief of Helpend taalgebruik. We vermijden het liefst woorden als pijn, prik of bang. Die woorden kunnen de angst bij een kind juist aanwakkeren.”

Kwaliteitseisen

Er zijn ongeveer 300 medisch pedagogisch zorgverleners in Nederland, verdeeld over tien regio’s. Ieder ziekenhuis telt er wel twee of meer. Sinds tien jaar kent de beroepsgroep een eigen landelijke organisatie met werkgroepen die zich bezighouden met deskundigheidsbevordering, belangenbehartiging en (na-)scholing over bijvoorbeeld angst-, pijn- en stressreductie. Onder de naam ‘Vakgroep MPZ’ maakt de organisatie deel uit van de beroepsvereniging voor professionals in sociaal werk BPSW.

“We mogen de kern van ons werk niet uit het oog verliezen: het begeleiden van zieke kinderen op de afdeling”

Brigitte Thomassen stond aan de wieg van de organisatie van de beroepsgroep. Verdergaande professionalisering is het belangrijkste doel, zegt ze. “We hebben als beroepsgroep sinds kort ook een eigen registratie. Daarmee kunnen we kwaliteitseisen formuleren rond zaken als werkervaring, intervisie, supervisie en nascholing. We willen hiermee de kwaliteit van ons werk op een hoger niveau brengen.”

De registratie is wettelijk nog niet verplicht, vertelt Thomassen. “Dat zouden we wel graag willen. Dat is een van de redenen dat we ons bij de BPSW hebben aangesloten.  Zij werken samen met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan een verplichte kwaliteitsregistratie voor al haar leden. Dat is wat wij willen. Wij doen daar dus graag aan mee.”

Keuzes maken

De medisch pedagogisch zorgverlener wordt intussen in de zorgorganisaties steeds beter gevonden door collega-zorgverleners. “Zij benaderen ons steeds vaker om een kind te begeleiden. We doen dat inmiddels niet meer alleen op de kliniek, maar ook op de spoedeisende hulp, de prikpoli, de polikliniek en de IC, bijvoorbeeld bij de begeleiding van kinderen van een opgenomen vader of moeder.”

Thomassen is blij met deze ontwikkeling, maar het zorgt er ook voor dat de beroepsgroep keuzes moet maken. “Wat doen we wel, wat doen we niet? We kunnen niet alles, en we mogen de kern van ons werk niet uit het oog verliezen. Dat is en blijft de begeleiding van zieke kinderen op de afdeling.”