Kinderen die opgroeien na een periode van zeer ernstige ziekte kort na de geboorte, krijgen op latere leeftijd vaak aandachts- en geheugenproblemen. Deze problemen gaan gepaard met specifieke afwijkingen in de hersenen.

Door medische ontwikkelingen overleven steeds meer pasgeborenen die zeer ernstig ziek zijn de periode op de Intensive Care. Hoewel de directe uitkomsten van een dergelijke IC-periode steeds beter worden, was tot voor kort over de resultaten op de lange termijn slechts weinig bekend. Tweemaal zoveel van deze kinderen ervaart op latere leeftijd schoolproblemen als gezonde leeftijdsgenoten, terwijl hun IQ over het algemeen gemiddeld is. Deze problemen bleven lange tijd onbegrepen. Uit mijn onderzoek is gebleken dat de problemen op school lijken voort te komen uit specifieke afwijkingen in de hersenontwikkeling. De hippocampus, het centrum voor geheugen in de hersenen, lijkt selectief gevoelig te zijn voor verschillende factoren waaraan zeer ernstig zieke kinderen worden blootgesteld. Deze gevoeligheid leidt tot geheugenproblemen die zich pas op latere leeftijd openbaren, met ernstige consequenties voor het functioneren op school.

Daarnaast heb ik mij gericht op de vraag of de problemen kunnen worden bestreden met een training, genaamd Cogmed Werkgeheugentraining. Duidelijk is nu geworden dat de Cogmed-training nuttig kan zijn voor kinderen met visuele geheugenproblemen, maar dat de training niet alle problemen die deze kinderen ervaren oplost.

Meer gerichte voorlichting

De resultaten uit mijn promotieonderzoek leiden tot een verbetering van de langetermijnzorg voor deze kwetsbare groep kinderen, doordat nu meer gerichte voorlichting en adviezen kunnen worden gegeven over de wijze waarop dient te worden omgegaan met de problemen op school en thuis.

Daarnaast bieden de resultaten belangrijke aanknopingspunten voor vervolgonderzoek. Op dit moment worden de problemen pas herkend als deze al interfereren met het dagelijks leven en de schoolprestaties van de kinderen. In mijn postdoconderzoek wil ik de hersenontwikkeling van deze kinderen al vanaf jonge leeftijd gaan volgen. Dit project heet S.H.A.R.I.N.G.: Systematic Hospital-based Assessment of Rotterdam’s critically Ill newborns, their Neurodevelopment and Growth. Het onderzoek richt zich op alle kinderen die als pasgeborene zeer ernstig ziek zijn geweest en worden behandeld in het Erasmus MC – Sophia Kinderziekenhuis. Als straks voorspeld kan worden welke problemen deze kinderen later krijgen, kan eerder hulp worden geboden, zodat zij op lange termijn zo goed mogelijk kunnen functioneren.

dr. R. (Raisa) Schiller
Neuropsycholoog/postdoctoraal onderzoeker
Kinder- en Jeugdpsychiatrie/psychologie
Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis

Meer weten over dit overzoek? Lees het proefschrift!