Kinderen en ouders met een Turks-Nederlandse of Marokkaans-Nederlandse achtergrond willen betrokken zijn bij beslissingen rond hun gezondheid en meebeslissen over behandelingen. Ze vinden het belangrijk dat zorgprofessionals makkelijke woorden gebruiken, de tijd nemen, uitleg geven over ziekte en behandelopties en over de voor- en nadelen van die opties. Ze willen niet gedwongen worden tot snelle beslissingen, maar de tijd krijgen om thuis met hun familie te overleggen. Dat zijn de belangrijkste conclusies van onderzoek onder mensen met een beperkte gezondheidsvaardigheid door Stichting Kind en Ziekenhuis.
‘Wat verwacht je eigenlijk van mij?’
“Voor ons is de belangrijkste boodschap dat het niet uitmaakt of je een kind, een blanke hoogopgeleide ouder bent of een vader of moeder met weinig opleiding en weinig kennis van de Nederlandse taal”, zegt Eva Schmidt-Cnossen, senior projectmanager bij Kind & Ziekenhuis. “Vaak nemen zorgprofessionals aan dat jonge kinderen en mensen met een beperkte gezondheidsvaardigheid niet willen of kunnen meebeslissen. Terwijl uit ons onderzoek blijkt dat deze doelgroep er juist veel behoefte aan heeft. Alleen hebben zij in vergelijking met hoogopgeleide volwassenen meer informatie nodig om beslissingen te kunnen nemen.”
Voorlichting
Uit het onderzoek blijkt duidelijk waar de doelgroep behoefte aan heeft: voorlichting over onder meer het verschil in gezondheidszorg tussen Nederland, Marokko en Turkije, verwachtingen, rechten van de patiënt, samen beslissen, eigen verantwoordelijkheid, en over het concept van huisartsen als poortwachter voor het ziekenhuis. Er is grote behoefte aan persoonlijk contact met zorgprofessionals en een gezinsgerichte benadering. Voor kinderen uit de doelgroep is het net als bij alle kinderen goed om met plaatjes, tekeningen en filmpjes te werken, maar bij volwassenen werken die middelen minder goed. De volwassenen gaven aan behoefte te hebben aan persoonlijke gesprekken en overleg in de familiekring.
Verantwoordelijkheid
Anderzijds geven zorgprofessionals in het onderzoek aan dat ze niet altijd weten hoe ze patiënten met een afwijkende culturele achtergrond en beperkte taalvaardigheid kunnen betrekken bij beslissingen. De zorgprofessionals vinden het belangrijk dat patiënten zich bewust worden van hun eigen verantwoordelijkheid om bewust te leven en hun kennis van de Nederlandse taal en gezondheidszorg te vergroten. Kind & Ziekenhuis concludeert dan ook dat er behoefte is aan informatie en voorlichting voor zowel kinderen en ouders als voor (huis)artsen.
‘Het zou helpen als de arts vertelt wat het verschil is tussen de Turkse en Nederlandse zorg. Wegens tijdsdruk doen de meeste (huis)artsen dat niet.’
Samenwerking
Voor het onderzoek zijn twintig diepte-interviews gehouden en twee bijeenkomsten van focusgroepen met Turks- en Marokkaans-Nederlandse kinderen en ouders. Ook is literatuuronderzoek gedaan en hebben artsen in een klankbordgroep gesproken over de onderzoeksresultaten en hun ervaringen met de doelgroep. Het onderzoek is voorbereid in samenwerking met de projectpartners: stichting Gezondheid Allochtonen Nederland, Pharos expertisecentrum gezondheidsverschillen, Longfonds en Patiëntenfederatie Nederland.
