13 juli 2023

Kind en gezin zijn gebaat bij zeggenschap en autonomie voor kinderverpleegkundigen

Standpunt Kind & Ziekenhuis over indiceren in de medische kindzorg

In juni debatteerde de Tweede Kamer over het indiceren van zorg en hulp in de eigen leefomgeving in de medische kindzorg. Het beeld ontstond dat dit in de praktijk niet zorgvuldig genoeg gaat. Twee moties werden aangenomen die zouden moeten zorgen voor meer waarborgen. Volgens Kind & Ziekenhuis zijn kind en gezin hier niet bij gebaat en zou het uitvoeren van de moties juist een forse stap terug betekenen.

Als vertegenwoordigers van kind en gezin in de medische kindzorg zijn wij van mening dat het indiceren door kinderverpleegkundigen op dit moment juist wel zorgvuldig verloopt. Dat is te danken aan de intensieve samenwerking die wij als kindzorgpartijen (patiënten, kinderartsen, kinderverpleegkundigen en kindzorgorganisaties) een aantal jaren geleden gestart zijn en het traject dat wij sindsdien gezamenlijk afleggen om te komen tot optimale kindzorg voor ieder kind. De in de Tweede Kamer aangenomen moties doorkruisen dit traject.

Gekwalificeerd

We hebben als patiëntenorganisaties en beroepsgroepen afgesproken dat de kinderverpleegkundige degene is die de zorgvraag en hulpbehoefte van kind en gezin in de eigen leefomgeving inventariseert, indiceert en organiseert. Hij of zij is door opleiding en ervaring gekwalificeerd om dit autonoom te doen. De kinderverpleegkundige inventariseert de zorg vanuit vier perspectieven: medisch, sociaal, ontwikkeling en veiligheid. Dit zijn de vier kinderleefdomeinen van de MKS-werkwijze (Medische Kindzorg Samenwerking). Hiertoe verzamelt hij of zij informatie bij kind, ouders en betrokken zorgprofessionals.

Het indiceren van kinderverpleegkundige zorg in de eigen leefomgeving van kind en gezin vereist dan ook nauwe samenwerking tussen het kind, de ouders, de indicerend kinderverpleegkundige en andere betrokken zorgprofessionals. Door te werken volgens de MKS-werkwijze wordt zorgvuldig samenwerken gestimuleerd.

Professionele expertise

Op basis van de inventarisatie stelt de kinderverpleegkundige vervolgens een indicatie en daarna een zorgplan vast. Het op deze manier inventariseren, indiceren en organiseren van kinderverpleegkundige zorg in de eigen leefomgeving (het indicatieproces), behoort tot de autonome professionele expertise van de (indicerend) kinderverpleegkundige. Het behoort daarmee niet tot het takenpakket van de behandelend arts (meestal is dat de kinderarts). Het is de taak van de behandelend arts om aan te geven wat er medisch noodzakelijk is.

Medische Kindzorg Samenwerking

De werkwijze in het indicatieproces is in de afgelopen jaren door ons als kindzorgpartijen gezamenlijk verder ingericht, verbeterd en eenduidig gemaakt, steeds in overleg met het ministerie van VWS. Het proces is inmiddels beschreven en vastgelegd in de Handreiking Indicatieproces Kindzorg en de Kwaliteitsstandaard verpleegkundige zorg aan het zieke kind in de eigen omgeving. De werkwijze in het indicatieproces maakt deel uit van de MKS-werkwijze (Medische Kindzorg Samenwerking) die door alle partijen is onderschreven als dé wijze waarop we in Nederland kindzorg in de eigen omgeving organiseren. Door verzekeraars wordt de MKS-werkwijze dan ook als voorwaarde gesteld voor zorginkoop.

Intussen werken we in een Verbetertraject gezamenlijk aan optimalisering van het indicatieproces. In het kader hiervan zijn samen met het ministerie van VWS speciale routes ingericht voor knelpunten in de praktijk en individuele vraagstukken bij het indiceren.

De juiste zorg op de juiste plek

De MKS-werkwijze, het daarin opgenomen indicatieproces en het Verbetertraject vormen de beste waarborg dat ieder kind de juiste medische kindzorg op de juiste plek krijgt. Door de aangenomen moties dreigt hierin juist een stap teruggezet te worden. Ze ondergraven de professionele autonomie van de kinderverpleegkundige in het indicatieproces, en daarmee het vertrouwen dat kind en gezin mogen hebben in de centrale rol van de kinderverpleegkundige.

Als vertegenwoordigers van kind en gezin ondersteunen wij dan ook de oproep van de beroepsgroep van kinderverpleegkundigen aan de politiek om de kinderverpleegkundige het vertrouwen te geven dat hij of zij na overleg met alle betrokkenen zelfstandig tot de juiste beslissingen komt, met de beste zorg voor kind en gezin als resultaat.

Kind & Ziekenhuis schaart zich dan ook volledig achter het artikel Zeggenschap, leiderschap en autonomie voor kinderverpleegkundigen op kinderverpleegkunde.nl waarin deze oproep staat verwoord.

Hester Rippen – Wagner
directeur – bestuurder Stichting Kind en Ziekenhuis